عمو روحانی سایت عمو روحانی وابسته به گروه شکوفه های آسمانی ، فعالیت در حوزه کارهای نمایشی و.. در حوزه کودک اسلامی
احترام به والدین
موضوع درس: اخلاق
هدف کلی: بیان اهمیت و آثار احترام والدین
روش‌های انتقال مفاهیم دینی: داستانی، شعری، مسابقه‌ای، کارتی.
شعر شروع
به‌نام آنکه باشد مهربان‌تر
برای ما ز بابا و ز مادر
دهم پندی بکن آویزه گوش
مکن هرگز خدایت را فراموش
ایجاد انگیزه
نزدیک غروب بود. هر روز پدر این موقع به خانه می‌آمد. اما آن روز پدر دیر کرده بود. فاطمه نگران شده بود. آهی کشید. از زیر سایه‌ی درخت برخاست. به طرف دَر رفت؛ زیرا پدر دشمنان زیادی داشت. فاطمه چند لحظه کنار در ایستاد. کاش می‌دانست پدرش کجاست. اگر پسر عمویش علی بود، می‌رفت خبری می‌آورد.
فاطمه، پدر را خیلی دوست داشت. هر وقت پدر او را در آغوش می‌گرفت و می‌بوسید، خستگی از تنش بیرون می‌رفت و اذیت و آزار مردم را فراموش می‌کرد.
سبد ظرف را برداشت تا به اتاق ببرد. اما در همین لحظه صدای پای پدر را پشت در شناخت. به طرف پدر دوید. حال پدر خوب نبود. آهسته قدم برمی‌داشت. پدر به دیوار تکیه داد. فاطمه با دیدن او جا خورد. پاهای پدر زخمی و خونین بود. لباس‌های سفیدش، خاک‌آلود و کثیف شده بود. موهایش پر از خاشاک بود. باز بت‌پرستان پدر را اذیت کرده بودند. فوری به اتاق رفت. پارچه تمیزی آورد و دستان زخمی پدر را پاک کرد.
پدر نیز دست‌های دخترش را نوازش کرد و بوسید. اشک‌های فاطمه ریخت. پدر اشک او را پاک کرد و با محبت، دستی به صورت او کشید و از او خواست تا ناراحت نباشد. صدای گریه فاطمه بلند شد. پدر، دختر کوچکش را در آغوش گرفت و گفت که چیزی نشده است. فاطمه از پدر خواست، کنار درخت بنشیند و ظرف آبی را آورد تا پدر دست و صورتش را بشوید.
فاطمه مانند مادر مهربانی با دستان کوچکش، خار و خاشاک را از سر و صورت پدر پاک کرد. پیامبر نگاهی به چهره‌ی خسته دخترش کرد. به یاد محبت مادرش آمنه افتاد. نزد او آمد و در مقابلش زانو زد. بازوهایش را گرفت و پیشانی‌اش را بوسید. او را به سینه چسبانید. پیامبر چشمانش را بست و با مهربانی گفت: «مادر بابا» به راستی چقدر این دختر نسبت به پدر مهربان بود. درست مثل فرشته‌ها.[۱]
متن و محتوا
کدام یک از لقب‌های حضرت فاطمه(س) مربوط به مهربانی و احترام ایشان نسبت به پدر بزرگوارشان است؟
بله، «امّ ابیها» یعنی مادر بابا، چون او برای پدرش مثل مادری مهربان و دلسوز بود و به ایشان احترام فراوانی می‌گذاشت. ما نیز باید از حضرت زهرا(س) یاد بگیریم تا به پدر و مادر خود احترام بگذاریم.
احترام به پدر و مادر آدابی دارد. برای آشنایی بیشتر با این آداب، جاهای خالی را پر کنید و در جدول قرار دهید.
۱- قرآن کریم می‌فرماید: «وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْسانا؛ و به پدر و مادرتان …….. کنید.»[۲]
۲- امام رضا(ع) فرمودند: «عَلَیْکَ بِطَاعَهِ الْأَبِ[۳]؛ بر تو باد به ………… از پدرت.»
۳- قرآن کریم می‌فرماید: «فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ[۴]؛ به آنها [حتى] ………. مگو.»
۴- قرآن کریم می‌فرماید: «وَ لا تَنْهَرْهُما[۵]؛ و به آنان ……………. مکن.»
۵- قرآن کریم می‌فرماید: «وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً کَریماً[۶] و با آنها سخنى ……. بگوى.»
۶- ……………… یکی از وظایف فرزندان نسبت به پدر و مادر است.[۷]
۷-قرآن کریم می‌فرماید: «أَنِ اشْکُرْ لِی وَ لِوالِدَیْکَ[۸]؛ [آرى، به او سفارش کردیم] که ………… من و پدر و مادرت باش.»
۸- مردى از پیامبر, پرسید: «حق پدر بر فرزندش چیست؟» حضرت فرمودند: «………………. از او راه نرود و زودتر از او ننشیند.»[۹]
۱۰- امام صادق(ع) فرمودند: «لَا تَرْفَعْ صَوْتَکَ فَوْقَ أَصْوَاتِهِمَا[۱۰]؛ ……………… را بالاتر از صدای آنان نبر.»
۱۱- به دست آوردن …………. پدر و مادر، واجب است.[۱۱]
فایده‌های احترام به پدر و مادر[۱۲]
۱- یکى از یاران امام صادق(ع) مىگوید: پیش امام صادق(ع) گفتم: پسرم اسماعیل، نسبت به من خوش‌رفتار است. حضرت فرمودند: من اسماعیل را دوست داشتم ، اما الآن به خاطر این‌که نسبت به پدرش، خوش‌رفتارى مىکند، او را بیشتر از قبل د ت س و دارم.[۱۳]
۲. پیامبر, فرمودند: «نَظَرُ الْوَلَدِ إِلَى وَالِدَیْهِ حُبّاً لَهُمَا عِبَادَه[۱۴]؛ نگاه فرزند به پدر و مادرش از روی مهر و محبت ع ت ب ا د است».
۳-پیامبر, فرمودند: «رضایت خداوند با ش ن خ و و د ی پدر و مادر است و خشم خداوند به همراه خشم پدر و مادر است.»[۱۵]
۴- پیامبر, فرمودند: خداوند دو فرشته دارد که یکی از آنها می‌گوید: «خدایا! نیکی کننده به پدر و مادر را، از هر شر و بدی ح ن ظ ف ک .»[۱۶]
تنوع
مادرم، پدرم
مثل یک صبح بهار
خندههایش زیباست
مادرم دشت گل است
مادر من دریاست
* * * * *
حرفهای پدرم
مثل عطری خوشبوست
پدرم خورشید است
روشنیها از اوست
* * * * *
خانه‌ی ما باغی است
بچهها جای گلاند
پدر و مادر من
باغبانهای گلاند
* * * * *
گرمی خانه ما
خنده و مهر و وفاست
زندگانی آرام
زندگانی زیباست.[۱۷]
من می‌توانم
امشب به خاطر قدردانی از پدر و مادرم، دستان آنها را ببوسم.
با همکاری بزرگترها آیهای از قرآن در مورد احترام به پدر و مادر پیدا کنم.
زمزمه آسمانی
امام سجاد(ع) درباره نیکی به والدین این‌گونه دعا می‌کنند:
خدایا صدای مرا بلندتر از پدر و مادر قرار مده! سخنم را دلنشین و قلبم را مهربان و مرا با آنها خوش رفتار قرار بده! و مرا از کسانی که با پدران و مادران بد رفتاری می‌کنند، قرار مده.[۱۸]
منبع :ره‌توشۀ راهیان نور
تابستان۱۳۹۲
« کودکان »
[۱] تاریخ طبری، ج ۲، ص ۳۴۴.
[۲] نیکى » بقره، آیه‌ی۸۳.
[۳] اطاعت» الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا(ع)؛ ص۳۳۴.
[۴] اف» اسراء، آیه‌ی۲۳.
[۵] پرخاش» اسراء، آیه‌ی۲۳.
[۶] شایسته» اسراء، آیه‌ی۲۳.
[۷] دعا»اسراء، آیه‌ی۲۴.
[۸] شکرگزار» لقمان، آیه‌ی۱۴.
[۹] جلوتر» الکافی (ط – الإسلامیه)، ج۲، ص۱۵۹.
[۱۰] صدایت» الکافی (ط – الإسلامیه)، ج۲، ص۱۵۸.
[۱۱] رضایت
[۱۲] مربی کلمه‌های جاخالی را به صورت کارت به متربیان پس از پاسخ، نشان دهد.
[۱۳] دوست- داستان دوستان، ج۱، ص۲۷۷.
[۱۴] بحار الأنوار، ج۷۱، ص۸۰.
[۱۵] «خوشنودى» مشکاه الأنوار، ترجمه هوشمند و محمدى، متن، ص۳۲۳.
[۱۶] «حفظ کن» مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۱۵، ص۱۷۶.
[۱۷] شاعر: مصطفی محدثی خراسانی.
[۱۸] دعای بیست و چهارم صحیفه سجادیه.
احترام به والدین-عمو روحانی
